Voor een goed slaapritme en een uitgeslapen, fris gevoel bij het opstaan is regelmaat en voldoende uren op bed liggen en vereiste. Daarnaast zijn o.a. licht, geluid en temperatuur belangrijk voor een goede slaaphygiëne.

Helaas is het niet voor iedereen mogelijk hier aan te voldoen. Mensen die extra met slaap bezig zouden moeten zijn, zijn mensen die veel vliegen voor hun werk en degene die in wisseldiensten of ploegendiensten werken. Er is duidelijk een gebrek aan regelmaat, rust en vaak is ook licht een probleem. Het grootste probleem wordt gevormd door een verstoord 24-uurs ritme, het circadiaans ritme genoemd.

Bij jetlags is het aan te raden om zo veel mogelijk het dag- en nachtritme van thuis aan te houden. Lukt dat niet dan is het belangrijk om te snel mogelijk de lokale tijden aan te houden. Voorslapen en tijdens de vlucht slapen is zeker verstandig. In het vliegtuig kan het soms koud zijn en soms juist erg warm. Zorg dus dat je meerdere lagen kleding aan of bij je hebt.

Als je in wisseldiensten werkt dan zijn er verschillende dingen die je kunt uitproberen om jouw slaaphygiëne te verbeteren. Maak van slapen een prioriteit en bescherm het zo veel mogelijk. Zorg ervoor dat je je zo min mogelijk kan laten afleiden. Zet je telefoon uit, trek de stekker van de bel er uit, spreek niet af met de verwarmingsmonteur en laat geen pakjes bezorgen. Ook is het aan te raden om je zo min mogelijk bloot te stellen aan daglicht. Dus blijf niet onnodig hangen als je naar huis gaat in daglicht. Zorg er ook voor dat de slaapkamer donker is. Vooraf aan de nachtdiensten kan je de slaap een uur per dag op schuiven, maar houdt het huidige slaapritme zo lang mogelijk aan. Je kunt op de dag eventueel bijslapen als je de kinderen tijdens het ontbijt of lunch wilt zien.

Voor zowel jetlag als wisseldiensten geldt dat je wat betreft voeding jouw gewone ritme zo veel mogelijk moeten handhaven. Eet dus geen zware maaltijden tijdens de nacht, eet het liefst zo min mogelijk. Ook alcohol tijdens de vlucht is niet aan te raden.

En het belangrijkste van alles is misschien wel dat gewoon niet iedereen geschikt is voor nachtdiensten. Dus heb je, met een coach, alle interventies geprobeerd, dan is het misschien wel dat jij er gewoon niet voor gemaakt bent.

Voor meer informatie over slaap hygiëne, kijk hier.